การรักษาขากรรไกรค้าง มีกี่วิธี แล้วรักษาแบบผ่าตัดได้ไหม?

หลายคนเคยมีประสบการณ์แบบนี้โดยไม่ทันตั้งตัว บางคนเป็นตอนหาว อ้าปากกว้าง เคี้ยวของแข็ง หรือแม้แต่ตอนหัวเราะแรงๆ แล้วรู้สึกว่า “ขากรรไกรค้าง” ขยับไม่ได้ รู้สึกเจ็บ หรือมีเสียงคลิกที่ข้อต่อ มาพร้อมกับถามที่พบบ่อยๆเลยคือ รักษายังไง ต้องผ่าตัดเลยไหม

อาการขากรรไกรค้าง (Jaw Locking) คือ ภาวะที่ข้อต่อขากรรไกร (Temporomandibular Joint – TMJ) หรือกล้ามเนื้อรอบๆ ขากรรไกรทำงานผิดปกติ ทำให้ไม่สามารถ อ้าหรือปิดปากได้ตามปกติ ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้ทั้งแบบเฉียบพลันหรือเป็นเรื้อรัง

ขากรรไกรค้างเกิดจากอะไรได้บ้าง?

▸อ้าปากกว้างเกินไป

การหาวแรงๆ หัวเราะกว้าง เคี้ยวของแข็ง หรืออ้าปากนานขณะทำฟันทำให้ข้อต่อขากรรไกรเคลื่อนหลุดจากเบ้าข้อขากรรไกร

▸ข้อต่อขากรรไกรหลวม หรือผิดตำแหน่ง

ข้อต่อ (TMJ) เคลื่อนหลุดง่าย เพราะเส้นเอ็นหรือกล้ามเนื้อรอบข้อยืดหยุ่นมากผิดปกติ

อาจเกิดจากกรรมพันธุ์หรือโครงสร้างกะโหลก

▸กล้ามเนื้อขากรรไกรเกร็งตัว (Muscle spasm)

อาจเกิดจากความเครียด การกัดฟัน หรือขบฟันแน่นบ่อยๆทำให้กล้ามเนื้อรอบขากรรไกรแข็งตัว จนขยับไม่ได้

▸ข้อต่อขากรรไกรเสื่อม (TMJ degeneration)

พบในผู้สูงอายุ หรือผู้ที่มีการใช้งานขากรรไกรทำให้กระดูกหรือหมอนรองข้อต่อสึก ทำให้ขากรรไกรขยับผิดปกติ

▸โรคข้ออักเสบ

ทำให้ข้อต่ออักเสบ บวม เสื่อม จนเคลื่อนไหวลำบาก เช่น โรครูมาตอยด์ (Rheumatoid arthritis)

▸เกิดพังผืดหรือพัฒนาการของข้อต่อผิดปกติ

อย่างข้อต่อขากรรไกรติดแข็ง (Ankylosis) มักพบในเด็กหรือผู้ที่เคยได้รับบาดเจ็บบริเวณใบหน้า

การรักษาขากรรไกรค้างมีกี่วิธี?

การรักษาขากรรไกรค้าง ขึ้นอยู่กับ ระดับความรุนแรงของอาการ, ความถี่ที่เป็นซ้ำ และ สภาพของข้อต่อขากรรไกร (TMJ) ในปัจจุบันแบ่งเป็น2ประเภท การรักษาแบบไม่ผ่าตัด กับการรักษาแบบผ่าตัด

การรักษาขากรรไกรแบบไม่ผ่าตัด

จัดขากรรไกรกลับเข้าที่โดยแพทย์จะใช้เทคนิคดันขากรรไกรให้กลับเข้าที่อย่างปลอดภัย อาจให้ยาคลายกล้ามเนื้อหรือยาชาก่อนทำ และการประคบร้อน/เย็นช่วยบรรเทาอาการเกร็งหรืออักเสบ

▸กายภาพบำบัด (Physiotherapy) หรือใช้คลื่นอัลตราซาวด์ และ TENS (ไฟฟ้ากระตุ้น) ช่วยให้กล้ามเนื้อรอบๆ ขากรรไกรยืดหยุ่นขึ้น

▸ใส่เฝือกสบฟัน (Night guard) การใส่เฝือกจะช่วยลดแรงกดที่ข้อต่อ ลดการค้างซ้ำ ช่วยปรับพฤติกรรมกัดฟันหรือขบฟันแน่นตอนนอน

▸ปรับพฤติกรรมชีวิตประจำวัน หลีกเลี่ยงการอ้าปากกว้าง หาวแรง งดเคี้ยวของแข็ง หรือหมากฝรั่ง พักผ่อนให้เพียงพอ ลดความเครียด

การรักษาขากรรไกรแบบผ่าตัด

ฉีดสารพิเศษเข้าไปในข้อ Botox หรือ Hyaluronic acidเพื่อช่วยคลายกล้ามเนื้อหรือหล่อลื่นข้อ

▸การผ่าตัดผ่านกล้อง (TMJ Arthroscopy / Arthrocentesis)เจาะรูเล็กๆ เพื่อสอดกล้องและอุปกรณ์เข้าไปในข้อ เจ็บน้อย ฟื้นตัวเร็ว แผลเล็ก

▸การผ่าตัดเปิดข้อ (Open-joint surgery) เมื่อข้อเสียหายรุนแรง หรือมีเนื้องอก กระดูกงอก

แพทย์จะผ่าตัดเปิดข้อเพื่อซ่อมหรือเอาสิ่งผิดปกติออกอาจต้องพักฟื้นนานกว่าแบบส่องกล้องการผ่าตัดเลื่อนขากรรไกร (Orthognathic Surgery) เมื่อขากรรไกรผิดรูปจนส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน การผ่าตัดเลื่อนกระดูกขากรรไกรบนหรือล่างเพื่อปรับสมดุลมักทำร่วมกับการจัดฟันเป็นทางเลือกที่แพทย์แนะนำ

ข้อดีของการรักษาขากรรไกรค้าง แบบผ่าตัด

แก้ปัญหาได้ตรงจุดและถาวร

• สามารถซ่อมแซมหรือแก้ไขความผิดปกติของข้อต่อและโครงสร้างขากรรไกรที่ไม่สามารถรักษาได้ด้วยวิธีอื่น
• ลดโอกาสขากรรไกรค้างซ้ำในอนาคต

ฟื้นฟูการทำงานของข้อต่อและกล้ามเนื้อได้ดีขึ้น

• ทำให้ขยับขากรรไกรได้คล่องขึ้น อ้าปากและปิดปากได้ตามปกติ
• ลดอาการเจ็บปวดและความตึงเครียดของกล้ามเนื้อ

เพิ่มคุณภาพชีวิตและความมั่นใจ

• ช่วยให้พูด เคี้ยว และยิ้มได้สะดวกขึ้น
• ลดความเครียดและความกังวลจากอาการค้างที่เกิดซ้ำ

เหมาะกับกรณีที่รักษาแบบอนุรักษ์ไม่สำเร็จ

• เป็นทางเลือกที่ปลอดภัยและได้ผลสำหรับผู้ที่อาการรุนแรง หรือข้อต่อมีความเสียหายเรื้อรัง

เทคโนโลยีการผ่าตัดทันสมัย

• มีเทคนิคผ่าตัดแบบส่องกล้อง (Arthroscopy) ที่บาดเจ็บน้อย ฟื้นตัวเร็ว
• การผ่าตัดที่แม่นยำด้วยการวางแผนร่วมกับทีมแพทย์เฉพาะทาง

เลือกรักษาผ่าตัดขากรรไกรกับ Vertex Clinic ดียังไง?

รักษาขากรรไกรค้าง ผ่าตัด หรือแก้ไขโครงหน้าดำเนินการโดย ศัลยแพทย์เฉพาะทางด้าน Maxillofacial Surgery

▸เทคนิคผ่าตัดเฉพาะทาง ผ่าตัดด้วย “เทคนิคแผลเล็ก” ลดการบาดเจ็บ ลดบวม ฟื้นตัวเร็ว

▸วางแผนอย่างแม่นยำด้วยเทคโนโลยี 3D การวินิจฉัยและผ่าตัดใช้ 3D CT Scan และการจำลองการเคลื่อนไหวของขากรรไกร เพื่อความแม่นยำสูง ลดความเสี่ยง และผลลัพธ์ที่เหมาะกับแต่ละบุคคล

▸ดูแลหลังผ่าตัดอย่างใกล้ชิด เราดูแลต่อเนื่องทั้งการฟื้นฟู การติดตามผล และการปรับการเคลื่อนไหวขากรรไกร การรักษาทุกเคสมีการทำงานร่วมกันระหว่างศัลยแพทย์ขากรรไกร, ทันตแพทย์จัดฟัน, แพทย์เวชศาสตร์ฟื้นฟู และนักกายภาพ

สรุป

อาการขากรรไกรค้างไม่ใช่เรื่องเล็ก และไม่ควรละเลย เพราะแม้จะไม่ใช่ภาวะอันตรายถึงชีวิต แต่หากปล่อยไว้นานโดยไม่รักษา อาจกลายเป็นปัญหาเรื้อรัง ส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น การพูด การเคี้ยวอาหาร การนอน หรือแม้แต่สุขภาพจิต หากเริ่มมีอาการเจ็บขากรรไกร อ้าปากลำบาก หรือรู้สึกว่าขากรรไกรไม่เข้าที่ ควรเข้ารับการประเมินจากแพทย์เฉพาะทางด้านขากรรไกรโดยเร็วที่สุด เพื่อวางแผนการรักษาอย่างเหมาะสม ปลอดภัย และตรงจุด

บทความคล้ายกัน

| อ้าปากกว้างแล้วกรามค้าง ต้องแก้ยังไง?

| อ้าปากเเล้วปวดกราม สัญญาณโรคข้อต่อขากรรไกรค้าง